Stap in de huid van Anna en Pieter en help hen hun ouders terug te vinden. Hoe kan het zijn geweest op 2 oktober 1944 in Putten? Aan de hand van uitdagende opdrachten, puzzels en geluidsfragmenten reis je terug in de tijd en blik je terug op het verhaal van de Puttense Razzia.
Proloog
5 september 1944. Dolle Dinsdag. Maar helaas, de oorlog ging boven de rivieren nog gewoon door. Vandaag wordt teruggegaan naar het najaar van 1944, hier in het dorpje Putten, nog steeds bezet gebied, in handen van de Duitsers.
Dag 1
Het is zondag 1 oktober 1944, vroeg in de morgen. Pieter (10) en Anna (8) spelen in het dorp knikkers (introductiepuzzel). Ze zouden eigenlijk in de kerk moeten zitten, maar hadden zich verstopt voor hun ouders. Ze hebben vandaag geen zin. Oom Karel ziet ze als deze op weg terug vanuit de katholieke kerk naar huis gaat. Hij waarschuwt hen dat ze naar huis moeten, omdat hij gehoord heeft dat de Duitsers boos zijn.
Thuis aangekomen zijn zowel vader als moeder niet thuis. Ze gaan, samen met de deelnemers, op zoek naar vader en moeder (2 puzzelsporen). Van moeder komen ze erachter dat ze zich in de kerk bevindt. Van vader komen ze erachter dat hij zich in de Eierhal bevindt en een van de ‘Todes’-kandidaten is. Onderweg ontdekken ze waarom de Duitsers boos zijn.
Dan is het 19:00 uur en wordt moeder vrijgelaten uit de kerk. De mededeling volgt dat de volgende dag eten voor de mannen moet worden gebracht. Tot slot zien ze dat alle mannen jonger dan 18 en ouder dan 50 van de school naar de kerk worden geleid. Vader zit nog steeds in de Eierhal.
Dag 2
Het is maandag 2 oktober, 10:00 uur in de morgen. Anna, Pieter en moeder gaan terug naar het kerkplein en zien daar de 650 mannen opgesteld staan, 5 rijen dik, in een U vorm, met allemaal Duitsers met machinegeweren op hen gericht. Ze zien eerst dat er gevraagd wordt wie wat meer weet over de aanslag. Vier mensen worden afgevoerd naar het politiebureau. Daarna zien ze dat NSB-ers en mannen met familie bij de SS en Wehrmacht worden vrijgelaten.
Moeder en de kinderen gaan opties overwegen hoe vader uit de handen van de Duitsers worden gered. Ze kijken of er iemand in de familie fout is wiens hulp ze kunnen inroepen. Als er niemand (meer) fout is, dan gaan proberen een NSB-lidmaatschapskaart voor vader te regelen, ook al betekent dit dat vader vanaf dat moment bekend zal staan als NSB-er in het dorp…
Toevallig woont er iemand in het dorp met dezelfde achternaam. Inmiddels gaat het gerucht rond dat de mannen snel zullen worden weggeleid naar het station. Anna en Pieter gaan bij die persoon vragen of ze de kaart mogen lenen om vader vrij te krijgen. Die stemt niet toe. Dan stelen ze die kaart uit het huis van die persoon. Als het ze lukt om de kaart te krijgen, dan gaat moeder naar het station met de kaart om vader vrij te krijgen. Anders gaat moeder naar het station om afscheid te nemen van vader. Vader springt in dit geval uit de trein.
Anna en Pieter krijgen te horen dat het dorp, ook hun huis, rond 16:00 uur wordt platgebrand als straf voor de aanslag. Als vader en moeder zich weer bij de kinderen hebben gevoegd, moeten ze inschatten of hun huis zal worden verbrand en of ze moeten vluchten. Inderdaad ze moeten hun huis uit vluchten. Moeder, vader, Anna en Pieter gaan naar Ermelo met hun spulletjes.
Dag 3 – Epiloog
De route eindigt bij het Nationaal Monument.
3 oktober vroeg in de ochtend. Pieter, Anna, vader en moeder zijn vroeg uit Ermelo teruggekeerd en lopen door Putten. De stank van smeulende resten en de rook trekt door de straten. Geen soldaat meer te zien. De Duitsers zijn weg. Ruim honderd huizen zijn in rook opgegaan.
Op straat zien ze de vrouw van de slager, zonder haar man.
Ze zien de verloofde van Willem, zonder Willem.
Ze zien de buurvrouw, zonder buurman.
Oom Karel en neef Herbert zijn nergens te bekennen…
Van de 659 mannen die zijn weggevoerd, zijn er een kleine vijftig na 5 mei teruggekeerd uit de concentratiekampen. Na zes maanden tankgreppels graven, nauwelijks te eten en een koude winter, liet de bevrijding voor de meesten te lang op zich wachten. Een ontwrichte gemeenschap blijft achter, diep getroffen door het verlies van dierbaren. Hier worden zij nog elk jaar herdacht.
