Classificatie van spelers
Niet iedereen zoekt hetzelfde in het Larp spel. Door inzicht te hebben in het type speler en dus het type spel, is het mogelijk om spel en deelnemers op elkaar af te stemmen. Er zijn diverse classificaties ontwikkeld om spelers in te delen.
Indeling 1
De eerste indeling kijkt naar de hoeveelheid ervaring van deelnemers:
- Ervaren Larp-ers: gemotiveerde deelnemers;
- Startende Larp-ers: hebben gekozen om te gaan spelen, om het uit te proberen;
- Niet Larp-ers: hebben niet zelf gekozen om te gaan spelen, bijvoorbeeld omdat ze meegaan met een bedrijfsuitje.
Indeling 2
De volgende indeling is op basis van geslacht:
- Vooral mannen: een bekende doelgroep, daar het merendeel van de deelnemers nog steeds man is. Wedstrijd element, macho gedrag, machtsintriges;
- Vooral vrouwen: aandacht voor vrouwelijke interesses en drijfveren;
- Alleen mannen: meer wedstrijd, weinig emoties;
- Alleen vrouwen: emotie, roddel, soap.
Deze indeling was van belang voor de spelen van DOL Drama op Locatie. De scenarioschrijver van DOL paste daarbij een spel aan op basis van de opgegeven deelnemers. Een bekend voorbeeld van een women only game die als zodanig is geschreven, is de Nordic Larp Mad about the boy (Edland, Raaum, & Lindahl, 2010). De rerun die in Nederland in 2012 heeft plaatsgevonden van dit spel, is hernoemd in &Eva. De Larp gaat over het volgende gegeven. Een onverklaarbare ziekte heeft in enkele minuten de mannelijke helft van de wereldbevolking uitgeroeid. De overgebleven andere helft - de vrouwen - hebben niet alleen de taak om de maatschappij op te bouwen, maar staan ook voor het mogelijk uitsterven van de mensheid.
Indeling 3
Een andere indeling gaat uit van ervaren Larp-ers, deelnemers die meer dan één evenement hebben gespeeld. Deze deelnemers vinden Larp leuk en hebben een intrinsieke motivatie om te spelen. Deze groep van ervaren Larp-ers wordt hierbij onderverdeeld in de volgende subcategorieën:
- Rule Player - als ik iets doe, dan doe ik dit Tijd-in en dat Tijd-uit;
- Power Player - als ik iets doe, dan doe ik dat ten koste van anderen, en als het moet speel ik vals - als ik het maar krijg;
- Role-Player Tijd In - als ik iets doe, bevorder of benadeel ik mijn personage;
- Role-Player Spel Ik - als ik iets doe, bevorder of benadeel ik mijn spel, en mijn kans op mooie momenten;
- Role-Player Spel Wij - als ik iets doe, bevorder of benadeel ik het spel in het algemeen, en de kans voor zo veel mogelijk mensen op mooie momenten;
- Spelbegeleider - als ik iets doe, bevorder of benadeel ik het spel van de ander en zijn/haar kans op mooie momenten.
In de tijd dat deze indeling tot stand kwam, werd het spel van de Rule Player lager gewaardeerd dan die van de Role-Player, door de spelers van die laatste categorie. Volgens Role-Players zou een speler moeten groeien van Rule Player naar een Roleplayer Spel Wij. Deze indeling heeft een waardeoordeel in zich.
Indeling 4
Beter is een indeling te hanteren zonder een waardeoordeel. Sinds 2000 zoeken Nordic Larpers naar een manier om het spel te classificeren. De Three Way Model (Bockman, 2003) is een van de eerste modellen die nog steeds in gebruik is. In het kort zijn er drie typen deelnemers te onderscheiden:
- De Gamist (Speler) is een deelnemer die waarde hecht aan het oplossen van het plot. Of als je organisator bent: het creëren van een plot. De uitdagingen kunnen tactische gevechten zijn, intellectuele mysteries, politieke spelletjes, e.d. De speler zal proberen het probleem op te lossen dat zij tegenkomt en de organisatie zal er naar streven om de uitdagingen eerlijk en oplosbaar te maken;
- De Dramatist (Dramaturg) is een deelnemer die waarde hecht aan hoe goede binnenspelse (in game) acties een mooie verhaallijn creëren. Verschillende soorten verhalen kunnen daarbij tevredenheid opleveren, afhankelijk van de smaak van de deelnemer. Dat kan variëren van pulp tot geloofwaardig drama. Het eindresultaat is een goed verhaal met bijzondere momenten;
- De Immersionist (Onderdompelaar) is een deelnemer die het belangrijk vindt om het leven van het personage te leven, en te voelen wat het personage zou voelen. Een Immersionist staat er op om binnenspelse gebeurtenissen te benaderen vanuit de spelwereld. De speler zal niet aan de regels morrelen om het personage of het plot te redden. Ook zal deze het laten om een detail uit de achtergrond van het personage aan te passen (zelfs wanneer het detail niet relevant is voor het spel) zodat het personage past in het spel. Een organisator van dit type doet zijn best om het scenario en de spelwereld zo geloofwaardig mogelijk te maken.
Het zo correct mogelijk uitspelen van de setting (historisch of binnen de logica van de achtergrondwereld) valt in principe binnen de Immersionist categorie. Echter, in diverse publicaties, zoals in The Manifesto of the Turku School (Pohjola, 2003), wordt dit aspect juist niet tot de Immersionist gerekend. Om het op deze wijze opgaan in de omgeving meer de nadruk te geven, naast de Immersionist, is een vierde categorie speler gedefinieerd:
- De Simulationist (Simuleerder) is een deelnemer die ernaar streeft om een werkende maatschappij, of zelfs een hele wereld, correct na te bootsen via het spel. De spelwereld hoeft niet per definitie realistisch te zijn, maar de logica van de spelwereld moet wel kloppen voor deze spelers. Extreme simulatie kan overgaan in re-enactment en living history.
Het is belangrijk om te beseffen dat er geen waardeoordeel aan een type kan worden gegeven; er is er niet een beter of slechter dan de ander. De vier typen sluiten elkaar niet uit. Niemand is honderd procent van een bepaalde soort. En dat geldt ook voor evenementen.
Een vijfde en zesde type speler zijn ook nog gesuggereerd:
- De Spelbegeleider de speler die alleen spel maakt voor anderen;
- De Casual Gamer de speler die nauwelijks speelt en vooral voor de gezelligheid en zijn vrienden komt.
Een doel van de classificatie is om Larp schrijvers bewust te maken van hun eigen favoriete schrijfstijl. Daarnaast zouden Larp schrijvers uitgedaagd moeten worden om hun eigen schrijfstijl uit te breiden, zodat ook andere type spelers op kunnen gaan in de scenario's die zij bedenken.
Indeling 5
Tot slot is daar de classificatie spelers, valsspelers en spelbrekers/ spelbedervers (Huizinga, 1950, p. 39). Volgens Huizinga is het verschil tussen valsspelers en spelbedervers dat valsspelers de regels van het spel respecteren, maar daar op een onsportieve manier mee omgaan. Spelbedervers respecteren de regels van het spel en het spel als geheel niet, en staan als het ware buiten het spel.
Als organisatie kan je niets beginnen met spelbedervers: sluit hen uit van verdere deelname aan evenementen. Valsspelers houden de gemoederen al vanaf het begin van de Larp hobby bezig, met name Larp organisaties die een uitgebreid spelsysteem hebben. Veelal wordt in de regels en spelmechanieken geprobeerd het valsspelen af te vangen. Een veel gebruikte mechaniek is het zogenaamde battle boarden: spelleiders en figuranten die bijhouden hoeveel slagen ze aan wie hebben uitgedeeld en het spel stil leggen om de scores, zoals beschermings- en levenspunten van de personages bij te werken. Maar is het moeilijk de regels waterdicht te krijgen: Larp is tenslotte geen computerspel. Een bepaalde basis van eerlijkheid is noodzakelijk om het spel mogelijk te maken.
Koester als organisatie van de ene kant de valsspelers, omdat zij enorm betrokken zijn bij het spel: ze doen alles om het spel te winnen. Van de andere kant dient hun gedrag niet te worden gedoogd, want dat tast de motivatie van andere (Gamist) spelers aan. Valsspelen is een buitenspels probleem, dus los dit buiten het spel op met de betreffende deelnemers: geef aan wat de invloed van hun gedrag is op de overige spelers en op de organisatie.
Conclusie
Het gaat in Larp naast winnen en verliezen vooral over het beleven van het gezamenlijke verhaal en het inleven in de rol. Maak de valsspeler bewust van de alternatieven. Als dat niet helpt om het gedrag van de valsspeler te veranderen, maak dan de afweging om de deelnemer uit te sluiten van deelname aan het spel. Probeer in elk geval niet met extra regels het spel verder dicht te timmeren, waardoor het spel en de eerlijke spelers eronder lijden.